foto © Esther Nijbroek
Workshops
Voor meer informatie over data van workshops, trainingen, lezingen of thema-bijeenkomsten rondom rouw en verlies zie informatie en blogs hieronder.
Er zijn inmiddels 3 buddy-groepen voor mensen die iemand aan ziekte en de dood verloren hebben. Per keer spreken we af wanneer we bijeen komen. Dit zijn vaste groepen. We spreken veel over onze rouw, het verdriet en gemis maar delen vooral ook veel herinneringen en zoeken ook de humor. Elkaar steunen en bemoedigen en elkaar woordeloos begrijpen… omdat we allemaal weten dat de weg die we hebben te gaan soms lang, eenzaam en verdrietig is. De invulling van de avonden wordt steeds in overleg bepaald.
Heb jij behoefte aan een lotgenotengroep? Laat het me weten! Omdat de huidige groepen vol zitten zal ik bij voldoende belangstelling een vierde groep opzetten. Voorwaarde minimaal 4 deelnemers, maximaal 6.
Waar: Hasselt 14, 7152 KV Eibergen
Kosten: 20 euro per keer; graag pinnen
Tijd: 19:00 – 21:00 uur (of in overleg op een middag)
Uiteraard zorg ik voor iets lekkers bij de koffie/thee en kletsen we nog even na onder het genot van een drankje en klein hapje.
LET OP: tijdens onze ontmoetingen volgen we de richtlijnen van het RIVM!
Buddy’s ‘De Maatjes’ zijn weer bijeen geweest op 18 februari 2020. Onder andere hebben we na gekletst over de workshop bij Eeks (op 7 januari hebben we daar een prachtig persoonlijk sieraad gemaakt). In april 2020 zouden we voor een klankschalensessie naar Marja Harbers gaan, helaas kon dat door Corona niet doorgaan. Die afspraak zal gemaakt gaan worden, maar voorlopig wachten we tot corona maatregelen het toestaat en plannen we later dit jaar of anders in 2021een nieuwe datum. Eerst hebben we weer bijgepraat op 19 augustus. Wat was de invloed van corona op ons leven? Wat deed dat met je rouwproces? Heb je ook kracht uit deze periode gehaald? Bovenal was het een gezellige avond, om bij te praten zoals vrouwen dat kunnen. Bovendien hebben we die avond afscheid genomen van L., die op afstand onze buddy zal blijven. Op 23 september zijn we naar de voorstelling ‘Sneeuw doet pijn’ geweest. Over de bijzondere ervaring is een blog geschreven door iemand uit de andere buddygroep. Napraten over onze ervaring na ‘Doet sneeuw pijn’ én kijken hoe we in onze kracht komen te staan deden we op 27 oktober – een metafoor van een dier was helend en verhelderend. En ook wel grappig om op deze manier naar jezelf te kunnen kijken. De coronamaatregelen stonden onze ontmoeting van 24 november niet in de weg. Terugkijkend op 2020 zagen we waar onze kracht maar ook waar onze uitdagingen lagen. Op 11 maart was onze volgende bijeenkomst, via beeldbellen. Even wennen, al voelde het snel vertrouwd. Herkenning in elkaars verhalen en herinneringen, herkenning in het rouwproces. Op 22 april waren kernwoorden een uitnodiging om met elkaar het gesprek aan te gaan: welkom, voelen, denken, praten, vertrouwen en kracht. Deze bijeenkomst gaven we op 3 juni een vervolg, door voorwerpen mee te nemen die (hun) kracht symboliseren, waar ze steun en troost uithalen. Hele persoonlijke verhalen naar aanleiding van hele persoonlijke voorwerpen vormden een ongelofelijke krachtbron.
Op 8 juli kwamen we weer bij elkaar en mochten we elkaar eindelijk weer live ontmoeten! Meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt voor een activiteit bij Marian van Delft van ‘t Ateljeetje in Noordijk. We hebben prachtige persoonlijke teksten en afbeeldingen vorm gegeven.
De volgende afspraak was ver na de zomervakantie, op 4 november 2021. Intuïtief tekenen als middel om bij gevoelens was een nieuwe ervaring.
Het nieuwe jaar 2022 op 3 februari uiteraard eerst bijgepraat, de vragenkaartjes brachten daarna mooie, intense en liefdevolle verhalen en herinneringen. Op 12 mei kreeg dit gesprek een vervolg. Vragenkaartjes die uitnodigen tot reflectie, spiegelen en terugkijken. Elkaar complimenteren om de stappen die gezet zijn.
Na de zomer komen we weer bijeen voor een activiteit bij Marian van Delft in ‘t Ateljeetje in Noordijk. Op 2 november hebben we een persoonlijk werkstuk gemaakt dmv verf gieten; zie blog hieronder.
En toen stond 2023 al weer voor de deur. 9 maart komen we weer bijeen, de inhoud van onze ontmoeting heeft te maken met durven voelen van de pijn.
Voor een gezamenlijke activiteit in het voorjaar zijn plannen in de maak. Opnieuw een creatief uitstapje.
De Draödkes (van verbinding) gingen op 11 maart 2020 samen naar ‘De beentjes van Sint Hildegard’, in Skopein te Winterswijk. Alléén een avondje uit is een uitdaging, daarom gaan we samen naar deze film. Herkenning en verbondenheid kun je ook voelen zonder woorden – door gewoon samen te zijn… Helaas konden we vanwege het coronavirus niet meer bij elkaar zijn om de gezelligheid van de film opnieuw te beleven en om na te praten. Toen de corona maatregelen versoepeld werden kwamen we op 29 juli weer bij elkaar. We hebben er allemaal naar uitgekeken. Ons thema was via symbolen te vertellen hoe we de coronatijd hebben ervaren. Op 18 augustus zijn we weer bijeen geweest. Opnieuw was het een bijzondere avond waarop de emoties van ons leven voorbij kwamen. Dit maal doordat we intuïtief een kaart hebben uitgezocht voor het leidende thema van de avond. Op 10 september kwamen we weer bij elkaar. Daarin gingen we terug naar de eerste maanden van verwarring, pijn, verdriet en gemis. Er was een gast die nog maar een half jaar geleden zijn vrouw is verloren, De Draödkes waren een veilige haven van troost, steun en herkenning voor hem. Op 23 september zijn we naar de voorstelling ‘Doet sneeuw pijn’ geweest, één van De Draödkes heeft een blog geschreven over wat het met haar gedaan heeft. Dat staat hieronder te lezen. Eigenlijk kwam er van napraten op 4 november niets terecht. Door een recente verlieservaring van één van de buddy’s werd het voor iedereen een intense avond waarin de verbinding en herkenning erg groot was.
De workshop van 13 december, ‘Koken met Marloes’ moesten we helaas vanwege de coronamaatregelen anders invullen. Toch hebben we samen van een kerstdiner genoten, en teruggekeken op de uitdagingen die 2020 ons bracht. Maar nog belangrijker, ook gekeken waar we al veerkracht hebben hervonden.
2021 zijn we begonnen met een online (beeldbellen) ontmoeting. Naast dat we hadden bijgepraat omdat we elkaar lang niet gezien hadden, hebben we elkaar complimenten gegeven over de weg die we afleggen en de uitdagingen benoemd om op die weg de veerkracht te hervinden.
18 april was ook weer een online afspraak. Iedereen kreeg vooraf een woord met het verzoek te onderzoeken wat dat woord met hem/haar doet. Controle (regie), leven, vertrouwen, voelen en praten – woorden die meer met elkaar gemeen hebben dan op voorhand gedacht. Het leverde mooie gespreksstof op. ‘Rouwen doen we allemaal op onze eigen manier en in ons eigen tempo’, zei één van de Draödkes als samenvatting van deze ontmoeting, ‘en voelen is daarbij een grote uitdaging die door de één wel en door de ander niet aangegaan wordt’.
7 juni was ook een ‘bijzondere bijeenkomst’: symboliseren wat de Draödkes voor jou betekenen. Van schelpen met voor ieder een persoonlijk verhaal, een prachtig hart met daarin de ‘draadjes van verbinding’ tot een leun-paölke. Alle emoties die bij rouw horen werden daardoor onbewust benoemd.
Onze volgende ontmoeting op 26 juli was LIVE! Eindelijk! De uitnodiging was om een (tastbare) herinnering mee te brengen die te maken heeft met verlies. Met als doel jezelf de vraag te stellen wat de gevoelswaarde er van is. Ook heb we afscheid genomen van één van De Draödkes. Dank je wel H. voor je inbreng, je Zijn, jouw verhaal en kwetsbaarheid. Na vandaag ga je het op eigen kracht doen in de hoop dat onze verbinding blijft bestaan door het aangeboden zeer persoonlijk cadeau.
Op 28 september hadden we een geleide meditatie. Een heerlijk ontspannen avond, dank je wel Hendrikje Markerink! En op 27 oktober hebben we nagedacht over het opstellen van een levenstestament; welke onderwerpen kun je daarin regelen? Een zinvolle avond. En reden voor sommige Draödkes om deze zaken te gaan regelen! Onze afspraak om een avond naar Marja Harbers te gaan staat nog steeds. Zij zal een avond met klankschalen voor ons organiseren. Samen en toch ieder voor zich bezig zijn met de levensklank die hij of zij voelt…
Door de nieuwste coronamaatregelen zal onze ontmoeting in het nieuwe jaar 2022 op 5 januari, waarin we het jaar samen willen inluiden met een gezamenlijk diner, niet doorgaan. Gelukkig een paar weken later, op 16 januari 2022 wel. Een middagprogramma met een wandeling, want de coronamaatregelen staan nog niet toe om met meerdere personen binnenshuis bij elkaar te komen. In wisselende samenstelling middels vragenkaartjes met elkaar in gesprek gegaan; het was een andere manier van elkaar ontmoeten, maar ontspannen en fijn. Elkaar ook in coronatijd zien is belangrijk!
Op 23 maart eindelijk het spel All the Stars Above kunnen spelen. Eindelijk, want dit spel spelen vraagt om wat dichter bij elkaar zitten en dat kon en mocht eindelijk weer. Bijzondere gesprekken. Openhartig. Jezelf van een kant laten zien die tot nu toe verborgen bleef. Op 11 mei hebben we onze gesprekken voortgezet. Middels prikkelende vragenkaartjes uitgenodigd worden die delen van jezelf te onderzoeken die je eigenlijk nog lastig vindt om aan te gaan.
Op 29 juni samen met één van De Draödkes een activiteit georganiseerd in De Kruidenhof in Eibergen. Rouw en stilte, een combinatie die triggert, uitnodigt, soms uit de weggegaan wordt, soms schuurt maar vaak ook fijn is. Na een zomerstilte ontmoeten we elkaar op 14 september. Eén van De Draödkes heeft een activiteit bedacht, een creatieve uitnodiging om naar jouw proces van rouw te kijken: een moodboard. Ben je nieuwsgierig naar het resultaat, zie het blog hieronder.
Gegrepen door de kracht van een creatieve werkvorm gingen we op 29 oktober met hout aan de slag. Een eigen, creatieve manier om een zelfbedacht kunstwerk te maken. Foto’s in het blog hieronder.
De volgende activiteit is in het nieuwe jaar 2023: op 18 februari gezamenlijk eten van onze zelfbereide maaltijd.
De derde groep, Ons Groepje, kreeg ‘net nieuw’ gevormd meteen met de coronamaatregelen te maken. Daarom bestaat de groep maar uit 3 personen. Als de coronamaatregelen voorbij zijn kan deze groep uitgebreid worden tot 5.
Het eerste contact is in 2020 gelegd. De herkenning en het elkaar zonder woorden begrijpen was helend, troostend en nodigt uit om vaker bij elkaar te komen. Helaas konden we door de coronamaatregelen geen vervolg hierop organiseren. Pas 19 maart 2021 zagen we elkaar weer. Het videobellen was even wennen, maar het voelde al snel vertrouwd om veel persoonlijke ontboezemingen met elkaar te delen. Helaas moesten we ook op 20 april elkaar nog via videobellen ontmoeten. Al went het nooit. ‘Waaraan ontleed jij kracht?’ was het thema. ‘En waar sta jij in jouw proces? Ben jij verliesgericht of herstelgericht?
Gelukkig konden we op 18 juni weer live afspreken (!) en ontstond spontaan een naam voor deze lotgenotengroep. Nadat we ‘Ons PAK’ hadden bekeken, aangekeken en gevoeld of het nog passend was ontstond de naam ‘Ons Groepje’. Het zegt hete al: vol veiligheid en vertrouwen er zijn voor elkaar. Onze Persoonlijke Archief Kast; het bleek vol overtuigingen – opgedaan in het verleden – te zitten. Een hele bijzondere, kwetsbare, intense ontmoeting, waarin de Groepsleden elkaar heel veel veiligheid en vertrouwen hebben geboden. Een reis alleen én toch samen!
23 juli kwamen we opnieuw bijeen. Iemand kwam kennismaken en opnieuw hebben we gekeken of het PAK nog passend is. En als het niet passend is, hoe kunnen we het dan weer passend krijgen?
Op 12 september hebben we samen een terrasje gepakt in Winterswijk. Een uitdaging als je partner is overleden die ze samen aangaan. Op 12 november waren gesprekskaartjes leidend. Juist doordat ze zich veilig en vertrouwd voelen met elkaar kwamen veel herinneringen en emoties boven.
De datum om samen kerst & oud en nieuw te vieren moet vanwege de geldende coronamaatregelen helaas verzet worden. 30 januari 2022 uiteindelijk met het bord op schoot het nieuwe jaar begonnen. De plaatselijke Chinees had heerlijk voor ons gekookt.
6 maart hadden we een middagactiviteit. Spelletjesmiddag. Nou… het fanatisme was groot. Heerlijk om te doen, voor ieder lid al lang geleden om te sjoelen en te pesten. Wat was het een fijne middag samen-zijn! En samen-zijn deden we ook op 26 juni 2022, met een bbq. Om naar uit te kijken! Want niet alleen elkaar informeel ontmoeten, maar elkaar ook op een andere manier leren kennen was fijn. Dit is wat het leven weer zo leuk maakt! Op zondag 6 november praten we weer bij. Op een terrasje was de hoop, maar het werd gezellig bij één van de leden thuis.
Op 12 maart 2023 krijgen onze gesprekken een vervolg.
Gezamenlijke activiteiten:
af en toe ondernemen we gezamenlijke activiteiten.
Op 24 september 2021 zijn we naar een lezing van Manu Keirse geweest in Lochem. ‘Rouwarbeid is hard werken’ zei Manu Keirse. En ‘je overleden geliefde loopt als een schaduw in je leven mee’. Hij is een autoriteit in België en Nederland als het om verdriet, verlies en de laatste levensfase gaat. Zijn manier van vertellen maakt dat je je rouwproces beter kan vastpakken, dat je jezelf beter gaat begrijpen. Maar ook dat je (opnieuw) uitgenodigd wordt verder te gaan in jouw rouw-arbeid.
Op 22 december 2021 zouden we naar de voorstelling ‘Verder’ van Simone Kleinsma in De Storm in Winterswijk gaan. “Ik hoop dat bezoekers zich erin herkennen en er troost uit halen”, aldus Simone op haar website. Helaas is deze voorstelling in verband met de geldende coronamaatregelen niet doorgegaan en verplaatst naar 7 oktober 2022. Maar het was het wachten waard. We waren allemaal onder de indruk wat we van onszelf, van ons eigen pad van rouw, in haar verhaal konden herkennen. De liedteksten waren prachtig!
Onze volgende activiteit samen is ‘Koken met Marloes’. Ik kom zo gauw mogelijk met een datum ergens begin 2023.
Trainingen, workshops, lezingen
Verlies bij dementie, anticiperende rouw
Zowel bij het Alzheimer Trefpunt Berkelland (in Neede) als bij het Alzheimer Trefpunt in Lichtenvoorde zal ik ook in 2023 gastspreker zijn. Er zal deze avond, naast een korte informatieve inleiding, vooral ruimte zijn voor ervaringen en gesprekken rondom het thema verlies bij leven. Zowel mensen met dementie zelf als hun naasten zijn zeer van harte welkom. Data zijn nog niet bekend.
